In de taxi die me van het vliegveld naar de stad hobbelde, begon de chauffeur onmiddellijk zijn verhaal. Om de paar minuten keek hij me daarbij via zijn spiegeltje aan. Elke Mumbaier, zo zou ik al snel ontdekken, begon ongevraagd over 26/11 te praten. Het drama zat nog altijd in de hoofden.
De geruchten waren het ergst, die eerste dagen, zo vertelde hij. Een busje met zwaar bewapende commando’s reed rond en zaaide dood en verderf. Je was nergens veilig. Alleen in je eigen huis. Daar keek je tot diep in de nacht naar de TV. En de volgende morgen werd je wakker met dezelfde beelden. Het hield niet op!
“Maar taxi driver”, vroeg ik om de man af te leiden. “Hoe heet het hier nu eigenlijk? Mumbay of Bombai? En waarom? En sinds wanneer?”
De chauffeur vertelde over een nationalistische partij die het een jaar of tien geleden voor het zeggen had gehad. Een rechtsig cluppie. Trots op India. En ze waren voor de vrijheid. Die partij vond dat India voor de Indiërs was en dat het engelsklinkende Bombay moest worden omgedoopt tot Mumbai. Een verandering die nog altijd niet helemaal is geaccepteerd. Mijn gesprekspartners, rasechte Indiërs, trots op hun land, waren stuk voor stuk voor Bombay, omdat dit ‘meer cosmopolitisch klinkt’.
Maar nu wilde ik toch graag tot de kern van mijn missie doordringen. En dat was niet kletsen met chauffeurs en andere zogenaamde informanten. Dat was niet luisteren naar onzinverhaaltjes dat alle rampen in Mumbai altijd op de 26e van de maand gebeurden. Overstromingen, bomaanslagen op treinen, ja, zelfs aardbevingen en de tsunami hadden zich aan dit ongeluksgetal gehouden.
Ik wilde nu alsjeblieft! meharbani seh!! please!!! eindelijk!!!! met eigen ogen de plaatsen des onheils bezoeken. En snel. Waar waren de hotels? Waar was de Taj?
We stonden al meer dan vier uur in de file. Een grote rode bus versperde het uitzicht. Yeah, this is Mumbai zoals ik het ken, dacht ik gelaten.
Maar, hup, daar gingen we eindelijk. Luid toeterend en allerlei mensen, mensjes, dieren en diertjes op haartjes na missend ging het weer verder. Het verkeer in Mumbai is het bewijs dat God bestaat, gromde de chauffeur. Al die mensen die we net niet dood rijden. Dat krijgt alleen God voor elkaar.
We naderden de wijk met de hotels. Wat zou ik te zien krijgen? Was het maar vast volgende week …
Dit is een vervolgverhaal. Deel 1 vertelt hoe ik ben aangekomen in Mumbai, nog geen twee maanden na de aanslagen van november 2008, om te kijken hoe de stad erbij ligt. Deel 2 gaat over de taxi-rit en staat hierboven. Deel 3 staat hier. En daarna komen er nog meer delen, net zolang tot de spanning niet meer zindert en we weten of er een happy of droevig einde in zit.
Alle delen zijn ook – in een andere niet zo geweldige versie – op drasties gepubliceerd. Wie de spanning erin wil houden, klikt dus niet op dat linkje. Daarom schrijf ik dit ook zo klein.
Bas van Vuren, aangenaam 
4 uur in de file..
Mooi verslag van een barre trip lijkt me.
Weinig mensen hebben het ervoor over.Jij wel. Hulde
De gekte die de economische groei van India met zich meebrengt perfect weergegeven.
En ik heb het nog wel gekker meegemaakt, zes of zeven uur om vanaf het vliegveld naar het centrum te komen. Een reden soms om maar op of bij het vliegveld te blijven, maar da’s dus niet erg aantrekkelijk verder. Zucht. Treinen puilen uit, niet doen dus. Dat verkeer, je wordt er bang van, iedere keer weer is het meer. Hoewel er ook veel gebouwd en gemoderniseerd wordt, het is een wedloop. Maar dan hebben we het maar niet over de uitlaatgassen en de kids die daar dag in dag uit tussen lopen. Leuke kids vaak, met talent, humor, en een overweldigend overlevingsinstinct. What a waste of human power. What a waste of human lives.
bewonderenswaardig dat je daar naar toe gaat.
hopelijk wordt het me vergeven maar…..
ik als luxe-onnozele hals-mens denk dan: en als je in zo’n urenlange file zit en je moet naar de wc?
Ik kan me een beetje iets voorstellen bij de drukte daar. Gek genoeg geven de foto’s toch een enigszins rustig beeld.
Genieten!!!
Maar….
Het was in de hippie-tijd trouwens ook al een chaos.
Hoort bij India.
Alleen vreselijk dat ze nu allemaal benzinemotoren hebben.
Zag het een tijdje terug in Bangkok.
Dan rijden de machootjes op motors en scooters met opgevoerde motoren,
extra zwart gas gevend.
Moeders en kindjes langs de weg, die hun hapjes aan de man proberen te brengen,
leven in de dampen.
Terwijl de machootjes gvd rijden met een zakdoek voor hun neus gebonden.
Is dat in Bombay nu ook zo?
@svara, is een goeie vraag. Ophouden dus. En heel hard rennen als het kan (buiten de stad overal, en in de stad eh vaak ook overal, maar het vervelende is dan dat je als grote blanke man tegen tientallen nieuwsgierige ogen staat aan te kijken). Dat plast niet lekker Voor de vrouw wordt vaak gestopt, en die kan dan in principe in elk huis wel ff plassen. En dan gewoon terug naar de auto wandelen die inmiddels hooguit een halve meter is opgeschoten. Geluk bij een ongeluk: ’t is warm, je zweet veel, dus je hoeft niet zo vaak.
@selma, dank je. Ja, hetzelfde, alleen nog wat heviger. In Bangkok is de armoede toch weer net een tikkie minder arm dan in Mumbai. En Thailand is natuurlijk toch minder die smeltkroes.
De vrouwen, gewikkeld in mooie fijne sarongs, die achter op de motor zitten van de macho’s, zelfs vaak met twee benen aan een kant, hebben ook zakdoekjes voor de mond. En laveren door de stank. Tja. Het went zullen we dan maar zeggen.
@bromsnor, ja, men maakt zich niet druk in die file, want die uren zijn ingecalculeerd. Ze staren voor zich uit, praten in hun mobieltjes, en ergeren zich niet. Volgende week wat meer fotootjes van de stad zelve, ook met een mooie rust. Mumbai is geen Delhi of Calcutta, Mumbai heeft een bepaald soort waardigheid temidden van de armoede en het tumult, ik denk vanwege de nabijheid van de zee. Je voelt je nooit echt opgesloten. De escape naar de ruimte is er in principe.
Ik denk, ik kom eens even kijken en ik ben ineens zomaar op reis door India!
Heel fijn, even geen Sinterklaas.
Welkom Hanna, ga lekker mee. Maar volgende week wordt het minder gezellig, kan ik al vast verklappen. Ik moet dan de taxi verlaten vanwege een verkeerde opmerking. Kan ineens gebeuren ja. Zucht.
Ik ben blij dat je het Sinterklaasfeest hebt overleefd, je keek er zo naar uit gisteren, als ik me goed herinner … nu op naar de Kerst. Hoera. Ook dat wordt op dit verhaal niet gevierd.
(Ik hou erg van de kerst! Vandaag heb ik, zodra de kinderen de klas uit waren, alle pieten en sinterklazen en raam uitgemieterd, zodat ik maandag de boom binnen kan laten. Mijn klas en huis is de komende twee weken net Disneyland!)
Maar ik mijmer me suf en hou erg van bezinning. Lucas wordt elke dag voorgelezen, totdat de herdertjes bij nahachte lagen, en rrrrreken maar dat ik mijn eigen kinderen de kerk in sleur op 24 december!
Begrijp me goed: als ik dood ben, ben ik gewoon dood. Geen hemel, geen hel, geen volgend leven. Dood is dood. Maar dan kan ik nog wel houden van de rituelen rondom Kerstmis!
Daarover later meer!
Tussen twee haakjes (ik had vorig jaar vijf mensen uit India in mijn klasje Nederlands, en de hele klas rook naar curry…)
(als je weinig van die cultuur weet (zoals ik) dan is dat toch lastig lesgeven… De dames zitten de hele tijd te ‘knikkebollen’, praten heel zachtjes en integreren lastig. Wat ik echt moeilijk vond is dat de ene cursist echt niet met de andere wilde communiceren, want dat behoorde dan tot een andere subcultuur…)
Dit terzijde!
Ja, is lastig, zondermeer. Het knikkebollen, zachtjes praten en niet integreren is herkenbaar, en heeft niet de emotionele lading die wij eraan zouden verbinden. Vijf Nederlandse mensen in een Indiase klas gaat ook moeizaam in het begin, die zijn te open, direkt (wat als gebrek aan respekt wordt gezien) en naief, in de zin dat ze willen of er van uitgaan dat iedereen ze leuk moet vinden en vice versa. De Indiase cultuur heeft dat niet zo, nee. Maar ik ben absoluut geen expert, deel alleen maar wat ervaringen van veel daar geweest zijn. Dus dit is ook terzijde. 😉
Pfff… ik krijg het al benauwd als ik het lees
Inderdaad gelul dat alle rampen op de 26e gebeuren, de grootste ramp gebeurde op de 25e december, zo’n 2010 jaar geleden!
==Een rechtsig cluppie. Trots op India. En ze waren voor de Vrijheid. Die partij vond dat India voor de Indiërs was en dat het Engelsklinkende Bombay moest worden omgedoopt tot Mumbai.==
Hm, breng niemand op gedachten, anders wordt Nederland Nederlandersland.
Goed stuk!
@dank je Timmerark, ja, ik vond het frappant, het komt overal voor, dat blijkt maar weer. 😦
He, een reactie van Selma…apart dacht ik nog. En toen al een van ene TimmerArk. Ja, dat VK. Maar het zijn wel korte afleveringen. Voor ‘ons’ nieuwe samenwerkingsverband wil ik graag wel een langere aflevering maar die dus niet al maar achter elkaar aangeplakt maar zoals hier.